Porady Dla Rodziców

Właśnie przyjechaliście z dziećmi do Anglii albo dopiero taki wyjazd planujecie?
Wiadomo, że dzieci muszą kontynuować naukę.
Jak znaleźć szkołę dla dziecka i jak je do niej zapisać? Nie jest to trudne,
ale trochę może potrwać, więc nie zwlekajcie z tym ani tygodnia.

Gdzie znaleźć informacje o szkołach w regionie?

Strona internetowa, na której znajdziesz wiele ważnych informacji, w tym także dotyczących PRZYJĘĆ dzieci do szkoły to rządowa strona www.gov.uk. Ze strony głównej przejdź do działu edukacyjnego Education and learning - https://www.gov.uk/browse/education
Tam najbardziej interesujący dla Ciebie dział to School admissions and transport to school.
Spośród wielu różnych działów możesz wybrać informacje ogólne na temat przyjęć dzieci do szkoły - Schools admissions.
Powiązane z tą stroną, ale także jako osobne zakładki, są działy:
Find a nursery school place – dla osób poszukujących miejsca w żłobku/przedszkolu
Apply for a primary school place – dla osób poszukujących miejsca w szkole podstawowej
Apply for a secondary school place – dla osób poszukujących miejsca w szkole średniej

Czego potrzebujesz, by znaleźć szkołę w swoim regionie?

Musisz znać adres zamieszkania, a szczególnie post code (kod pocztowy). Po wpisaniu kodu pocztowego wyszukiwarka wskaże Ci wydział edukacyjny w Twoim województwie (a ściślej hrabstwie – county), który prowadzi nabór do wszystkich typów szkół. Stosując się do dalszych poleceń (klikając dalej), znajdziesz już konkretne omówienia wybranych szkół, a nawet formularz aplikacyjny do wypełnienia on-line.
Niektóre wydziały oświatowe oferują wciąż możliwość ściągnięcia formularza zgłoszeniowego do szkoły, który po wydrukowaniu i wypełnieniu należy odesłać pod wskazany adres.

Czy potrzebne są jakieś dokumenty i świadectwa z Polski?

Przyda się dodatkowy (prócz paszportu) dokument potwierdzający datę urodzenia dziecka, najlepiej akt urodzenia (birth certificate). Wielu Polaków dla uniknięcia problemów zabezpiecza się dodatkowo, robiąc wcześniej tłumaczenia przysięgłe aktów urodzenia, ale nie zawsze jest to konieczne – wiele urzędów przyjmuje akty urodzenia czy ich odpisy w języku polskim. Jeśli planujecie „wyjazd doskonały”, to zadbałabym jednak, by tłumaczenie mieć.
Natomiast absolutnie niepotrzebne są żadne zaświadczenia czy świadectwa z polskich szkół. Zupełnie nieważne jest, do jakiej szkoły i klasy w Polsce dziecko uczęszczało oraz czy miało jakieś opóźnienia w trybie edukacyjnym (np. odroczenie roku rozpoczęcia klasy czy brak promocji do kolejnej klasy). Tu zostanie zakwalifikowane do klasy wyłącznie na podstawie wieku.
Jeśli chcecie starać się o możliwość posłania dziecka do brytyjskiej szkoły katolickiej (lub innej wyznaniowej – np. anglikańskiej, która jest szkołą wychowującą w duchu chrześcijańskim), to koniecznie musicie mieć także akt chrztu dziecka.
Możecie też być poproszeni o dokument potwierdzający adres zamieszkania (umowa wynajmu lub jakikolwiek urzędowy list, na którym będzie wpisany adres, np. rachunek za prąd/gaz/wodę albo statesment z banku). W szkołach wyznaniowych zaś o referencje lub zaświadczenie od księdza, że dziecko należy do lokalnej parafii – oczywiście, już tutaj, na Wyspach.

Czy można zapisać dziecko do szkoły przed przyjazdem na Wyspy?

Teoretycznie nie, gdyż trzeba podać adres zamieszkania, a często także datę przyjazdu do Wielkiej Brytanii, adres lokalnej przychodni (GP – General Practitioner), do której dziecko jest zapisane.
Znam jednak przypadki, że niektórym rodzicom udało się zapisać dzieci do brytyjskiej szkoły, zanim przyjechali na Wyspy. Jak to możliwe? Rodzic, który już wcześniej przebywał na Wyspach, dowiedział się wszystkiego wcześniej. W trakcie wizyty rodzinnej zgłosił członków rodziny do przychodni i bez problemu od ręki wypełnił aplikację do szkoły. Rozumiecie jednak, że ten tryb opieracie na małym kłamstwie, że dziecko już PRZEBYWA na Wyspach… Praktyka życiowa, szczególnie w sytuacji, gdy rodzice już mają pewną pracę i nie będzie komu zająć się dzieckiem, bo czeka ono i czeka na miejsce w szkole, popycha nas i do takich sposobów.

Kiedy zapisywać?

Najszybciej, jak przyjedziecie na Wyspy. Nie zwlekajcie z tym, gdyż proces rekrutacji trochę tu trwa i zdarza się – szczególnie w miejscach, gdzie przybywa sporo imigrantów – że na miejsce w szkole trzeba czekać.
W Wielkiej Brytanii proces zapisu do szkoły jest zupełnie inny niż w Polsce – tu „nie załatwia się” sprawy z dyrektorem szkoły, bo tym zajmuje się ogólna jednostka oświatowa w danym województwie albo lokalny departament edukacyjny. To tam dowiemy się, jakie szkoły w regionie możemy brać pod uwagę i czy są w nich wolne miejsca.

Na dodatek normalny tryb zapisania dziecka do szkoły zaczyna się dużo wcześniej – już w roku szkolnym poprzedzającym rozpoczęcie nauki (termin składania podań o przyjęcie do szkoły podstawowej dzieci urodzonych między 1 września 2008 a 31 sierpnia 2009 minął w styczniu, a do 28 marca trwa rekrutacja uzupełniająca). W innym terminie można, a nawet trzeba zgłosić dziecko, ale może nie być miejsc w szkole, która najbardziej Wam odpowiada.

Termin zgłaszania dzieci z klasy szóstej do szkoły średniej minął jesienią – 1 marca powinny już być znane wyniki rekrutacji, ale nawet jeśli przegapiliście właściwy czas, nie ociągajcie się ze zgłoszeniem swojego dziecka – im później to zrobicie, tym będziecie mieć mniej szkół do wyboru.

Czy rodzice mają realny wpływ na wybór szkoły podstawowej?

Są na to ogromne szanse, jeśli zgłoszenie do szkoły zostanie złożone w terminie. W formularzach aplikacyjnych wpisuje się maksymalnie 3 szkoły, które bierzemy pod uwagę i do którejś z nich dziecko powinno zostać przyjęte. Ważnym kryterium jest odległość od szkoły – choć nie ma obowiązku posłania dziecka do szkoły najbliżej miejsca zamieszkania, to bierze się to jednak pod uwagę w czasie rekrutacji. Ale jeśli zapisu dokonujemy późno, to może nie być miejsca w wybranej przez Was szkole. Wtedy może się zdarzyć, że trzeba będzie dowozić dziecko do szkoły na drugim krańcu miasta.
Niemożliwe jest jednak, by dziecko do szkoły nie dostało się w ogóle – musi być przyjęte, jeśli nie do wybranej, to do tej szkoły, która dysponuje miejscami.

W jaki sposób wybiera się szkołę średnią?

Nauka w szkole średniej (secondary school) jest wciąż obowiązkowa, więc rekrutacja odbywa się podobnie jak przyjęcia do szkoły podstawowej. Tu mniej ważna jest lokalizacja – często uczniowie wybierają szkołę niekoniecznie położoną najbliżej domu, a niektórzy nawet dojeżdżają do sąsiedniego miasta, jeśli z jakiegoś powodu wolą tamtą placówkę.

Odnosząc polski system edukacji do brytyjskiego, można powiedzieć, że w pewnym sensie szkoły średnie specjalizują się w różnych „profilach”. Niektóre oferują rozszerzoną edukację np. w zakresie sztuk plastycznych, inne humanistycznych, niektóre mają lepiej rozbudowaną bazę sportową. Często jest to także oficjalnie nadana specjalizacja, np. Arts Educational School czy Sport Secondary School (spotkacie też nazwy high school lub college, choć jest to szkoła średnia). Czasem też szkoły mają po prostu przypiętą opinię, że np. świetnie kształcą uczniów w naukach ścisłych.

Co ważne – w szkole średniej uczniowie mogą też zadeklarować, w których przedmiotach czują się czy radzą sobie lepiej. Efektem tego może więc być na przykład, że będą uczyć się geografii, a zupełnie ominie ich historia. Niektóre przedmioty pozostają jednak dla wszystkich – np. English, mathematics, science. W trakcie nauki jednak można będzie dany przedmiot pogłębiać na rozszerzonym poziomie czy podejmować naukę na pokrewnych dodatkowych zajęciach, np. angielski na przedmiotach typu media czy English literature; science na astronomii, botanice czy anatomii (dodam, że w przypadku przedmiotu science rzadko oferowane są takie kursy jeszcze na poziomie przed zdanymi egzaminami do GCSE, ale czasem się zdarzają).

A jeśli dziecko urodziło się na Wyspach?

Wszystko będzie znacznie prostsze. Przynajmniej powinno być, pod warunkiem, że Wasza rodzina zgłoszona jest do lokalnej przychodni (GP) i/lub dziecko uczęszcza do preschool albo nursery. Po prostu we właściwym czasie powinniście otrzymać pakiet informacyjny omawiający cały system edukacji, listę szkół w regionie oraz terminarz, którego macie się trzymać, by zapisać dziecko do szkoły.

Renata Jarecka

*UK – powyższe informacje odnoszą się do systemu szkolnictwa w Anglii i Walii. W Szkocji są pewne różnice, których tu nie wyszczególniamy.